Samenwerken in het BIM-tijdperk
14 maart 2019 
6 min. leestijd

Samenwerken in het BIM-tijdperk

Het internet weet veel meer van je dan je denkt en kan af en toe zelfs mijn gedachten lezen. Afgelopen week kwam er een afbeelding op Twitter voorbij die perfect weergaf waar ik al een tijd over aan het nadenken was. Het gaat om onderstaande afbeelding. Deze afbeelding geeft het werkproces weer voor het bouwen van een stadion in Australië en het samenwerken in het BIM-tijdperk. Is dit proces digitaal en effectief? In dit blog vertel ik je over mijn visie over het samenwerken in BIM anno 2019.

Workflow Arub Optus Stadium

Arup’s workflows on Perth Stadium. Looks like interoperability is no longer a problem ( bron: Randy Deutsch @randydeutsch)

Optus Stadium in Perth

Het Optus Stadium in Perth is ontworpen door ARUP. Het stadion is volledig integraal ontworpen door een team van ontwerpers met verschillende disciplines. Het stadion is volledig in BIM ontworpen en biedt plaats aan 70.000 bezoekers. De video over de bouw van het Stadium geeft een mooi beeld van het project en de complexiteit van zo’n enorm project. ARUP is een onafhankelijk bureau met meer dan 14.000 medewerkers verspreid over 34 landen. Als ingenieursbureau zijn zij een groot voorstander van BIM omdat dit bijdraagt aan goede, integrale ontwerpen.

BIM-workflow

Bovenstaande afbeelding is de workflow die zij hanteren bij een project van dergelijke omvang. Denk jij nu: wat een ingewikkeld schema? Wees gerust, ik heb ook een aantal keer goed moeten kijken voordat ik het totaalbeeld had.

De workflow onder de loep

Graag neem ik je mee om dit schema te doorgronden. De donkergrijze pijlen geven aan hoe het BIM-model reist langs de verschillende betrokken functionarissen. De lichtgrijze pijlen geven aan dat er data tussen partijen uitgewisseld wordt. Het volledige schema geeft een aantal fases en stappen weer.

Workflow Arub Optus Stadium

  • De modellen van het Optus Stadium worden ontworpen in Autodesk Revit en in Tekla. Ik denk dat dit Tekla Structure is omdat er veel staal en beton in het stadion zit.
  • De controle van de modellen vindt plaats in Autodesk NavisWorks op basis van zowel IFC als Revit data. Hiervoor wordt ook iConstruct gebruikt, een add-on op NavisWorks.
  • Vanuit NavisWorks worden Excel en PDF bestanden gemaakt. Ook worden de issues vanuit NavisWorks overgezet naar speciale, niet gespecificeerde software, om ook vanuit daar Excel en PDF bestanden te maken.
  • Tekla BIMSight wordt gebruikt als IFC Viewer en NavisWorks Freedom als Revit en IFC Viewer.
  • Vanuit Revit worden er Excel bestanden gemaakt met Ideate BIMlink en verwerkt.
  • De Revit en IFC data wordt vervolgens verwerkt in dRofus en opgeleverd in PDF, Excel en COBie data.
  • Alle IFC data en, ik neem aan, alle andere bestanden worden opgeslagen en gedeeld in Aconex, hun digitale project omgeving. De klant heeft hierbij toegang tot de IFC data om te bekijken, Aconex voor het dossier en PDF’s uit dRofus.

Ik hoop dat ik hiermee dit schema van ARUP verduidelijkt heb.

“Interoperability is no longer a problem”

Randy Deutsch geeft in zijn bericht op Twitter de boodschap mee “Looks like interoperability is no longer a problem”. Randy stelt hiermee dat het uitwisselen van data en modellen blijkbaar geen probleem meer is. Dat is vrij optimistische manier om hiernaar te kijken. Persoonlijk kijk ik heel anders naar bovenstaande workflow.

Mijn kijk op deze BIM-workflow

Bovenstaande workflow deel ik natuurlijk niet zomaar met jullie. Dit is een voorbeeld van een situatie zoals ik die regelmatig tegen kom. Veel bedrijven voeren hun projecten op deze manier uit. Sterker nog, ik spreek regelmatig BIM-managers die buitengewoon trots zijn op hun schema en dat graag delen. En laat ik heel duidelijk zijn, ik snap en begrijp heel goed dat zij trots zijn. BIM-schema’s blijven ingewikkeld dus als het goed werkt is dat knap. Maar ik, als (digitale) bedrijfskundige, denk in systemen en data en heb dan ontzettend veel moeite met bovenstaand schema.

Toepasselijke uitspraak van Peter Drucker

Peter Drucker is management consultant en bij wijze van spreken de uitvinder van het ‘moderne bedrijf’.  “Management by Objectives”, “The best way to predict the future is to create it”,  “Culture eats strategy for breakfast” en “Efficiency is doing things right, effectiveness is doing the right things” zijn een aantal van zijn bekendste uitspraken. Eén van zijn uitspraken is gezien dit onderwerp heel toepasselijk. “There is nothing so useless as doing efficiently that which should not be done at all” of in het Nederlands “Er is niets zo zinloos als efficiënt doen wat niet moest gebeuren”.

Mensen

Om het stadion te bouwen zijn er heel veel mensen nodig die integraal en iteratief werken. Ontwerpen worden gemaakt, uitgewisseld, doorgesproken, goedgekeurd, bijgewerkt, verder gedetailleerd, etcetera. Dat is voor iedereen binnen de branche herkenbaar. Ondertussen ontstaan er bestanden en verwijzen deze naar elkaar. Er ontstaan verschillende versies, er moet worden gewacht op goedkeuring. Na goedkeuring ontstaan er gereviseerde documenten en zo gaat dat maar door. Kort gezegd, je blijft aan het werk.

Als je kijkt naar bovenstaand schema dan zie je dat bestanden met elkaar worden uitgewisseld. De bestanden zijn, zoals Randy dat formuleert, interoperabel en kunnen dus met elkaar worden gedeeld. Hij juicht dat toe, hoewel ik niet weet of dit cynisch is gesteld. Wat mij opvalt is dat er op elk knooppunt van informatie-uitwisseling menselijke interactie nodig is. Een mens, een functionaris, creëert een nieuw bestand en wisselt dit uit met zijn collega die een ander programma gebruikt. Deze collega stelt het pakket goed in en zorgt er voor dat de juiste informatie beschikbaar komt. Door de vele iteraties vindt dit proces vele malen plaats met vele verschillende versie als gevolg.

Kennis

Om het uitwisselproces goed te laten verlopen is er veel kennis nodig. Afspraken moeten worden gemaakt en nageleefd door verzender en ontvanger. Er is niet alleen kennis nodig van de inhoud en het ontwerp maar ook van de uitwisselingsprotocollen en de gewenste data. Om deze kennis te verkrijgen is veel tijd nodig. Tijd voor opleidingen, om te overleggen, te testen en, bij het uitkomen van een nieuwe versie, het valideren van het proces. Het inwerken van een nieuwe functionaris gaat dan ook niet snel of eenvoudig.

Applicaties

In het bovengenoemde schema zitten maar liefst 10 applicaties die met elkaar informatie uitwisselen. Dit is overigens een redelijk ‘normaal’ aantal applicaties in een bouwproces. Ik verwacht eigenlijk dat het er nog veel meer zijn, omdat ik naast Excel geen andere reken- en calculatie applicaties zie in bovenstaand schema. Al die applicaties moeten onderhouden worden en de kennis in deze applicaties moet goed ontwikkeld zijn. Hiervoor zijn specialisten nodig die tijd nodig hebben om deze kennis te leren. Bovendien worden de meeste applicaties ook nog eens één keer per jaar vernieuwd.

Productiviteit

Als je dan naar bovenstaand schema en mijn opmerkingen kijkt, kun je de vraag stellen: wat doet dit schema met de productiviteit? Neemt de productiviteit hiermee toe? Is een BIM-proces inderdaad sneller? Integraal ontwerpen met BIM zorgt voor betere ontwerpen, daar ben ik zeker van overtuigd. Door het maken van goede bibliotheken, neemt ook de productiviteit van het ontwerpen en tekenen toe. Automatiseren van repetitief werk zorgt voor een verbetering van de productiviteit. Maar of het werkproces ook effectief is? Dat vraag ik mijzelf wel af.

Digitale processen

Het werkproces van vandaag is niet digitaal! De tools die wij gebruiken zijn digitaal gereedschap maar de data stroomt niet zoals dat zou moeten. De BIM-cirkel, waarbij de data centraal staat en door alle partijen te gebruiken is, staat nog heel ver af van de realiteit van ons dagelijkse werk. In een volledig digitaal proces zijn er geen mensen nodig op de knooppunten tussen de verschillende datavormen. Als je een Excel bestand nodig hebt van een BIM-model dan download je de benodigde data, zonder tussenkomst van een modelleur. Heb je een IFC bestand nodig? Dan download je de laatste versie van de IFC, zonder tussenkomst van de BIM-modelleur. Het controleren van de modellen gebeurt automatisch, zowel op clashes als op de data standaarden. Het downloaden van een COBIE bestand kan in één keer, zonder moeilijke tussenstappen en bijbehorende functionarissen. Dát zijn digitale processen waarbij iedereen de data kan gebruiken.

Samenwerken in het BIM-tijdperk?

Mijn conclusie is dat er in de branche nog een ontzettend grote uitdaging ligt. BIM viert dit jaar al zijn 20e verjaardag, maar er valt nog veel te winnen om het samenwerken in het BIM-tijdperk effectief en digitaal in te richten. Bovendien is er een tekort aan vakmensen. Ook dit draagt eraan bij dat bovenstaand proces in leven wordt gehouden. Door in bovenstaand proces de data centraal te zetten en mensen veilig toegang te geven tot de data valt er enorm veel te winnen. Ik ben dan ook heel benieuwd of jij mijn inzicht deelt en tot dezelfde conclusie komt. Ik hoor het graag van je. Reageer onder dit blog of neem contact met mij op via rob.oud@cadcompany.nl!

Cees Kruit
Door

Cees Kruit

op 15 May 2019

Mooie uiteenzetting van een proces en toepassingen

Jannes Nijboer
Door

Jannes Nijboer

op 03 Jun 2019

Eens met je conclusie. Er valt nog veel te winnen door 1 centraal informatieplatform te benoemen en daar alle project leveranciers op aan te sluiten. Op basis van Status, Maturity deel je info met elkaar. Alles wat je deelt blijft dus binnen dezelfde bron van informatie en gaat na aanmaken nooit buiten het systeem.

Jannes Nijboer
Door

Jannes Nijboer

op 03 Jun 2019

Eens met je conclusie. 1 centraal informatieplatform is cruciaal voorbeffectief samenwerken aan grote complexenprojecten. Op basis van Status en Maturity deel je info binnen het platform. Alle Projectseelnemers worden aangesloten op dit platform zodat informatie nooit buiten het systeem gaat BIM en PLM gaan hand in hand.

Ricardo Schenk
Door

Ricardo Schenk

op 27 Jan 2021

Waar ik altijd huiverig voor ben als ik zoveel pijltjes zie . the data losses.. Door elke keer te converteren van en naar om dan toch samen te kunnen werken kan in mijn ogen alleen maar fouten opleveren. Er wordt natuurlijk overal een persoon opgezet om dit te bewaken en of uit te sluiten, maar toch.Zou graag in de toekomst zien dat er met 1 communicatie extensie wordt gewerkt. Elk programma kan converteren naar die ene extensie zodat je altijd op het zelfde niveau praat met elkaar.Mooie blog Rob

Reactie plaatsen